اسیدشویی (Pickling) فرایندی است که در یک واکنش شیمیایی، پوسته اکسیدی روی سطح ورق به وسیله یک محلول مناسب از اسید حل و تمیز می شود. کار اسیدشویی می تواند بوسیله حمام های در بر دارنده اسید، بصورت نیمه پیوسته و یا پیوسته انجام پذیرد.
شکل زیر یک خط اسید شویی پیوسته نوار فولاد را نشان می دهد. نوار نورد گرم شده فولادی به این ترتیب در خط اسیدشویی تحت فرایند قرار می گیرد:
۱- باز شدن کویل نوار فولادی
۲- اسید شویی در محلول اسید هیدروکلریک یا اسید سولفوریک. طبق واکنش زیر اسید پوسته اکسیدی را از سطح نوار فولاد در خود حل می کند:
Fe2O3 + 6HCl = 2FeCl3 + 3H2O
۳- شستشو و ایجاد لایه محافظ روی سطح نوار فولادی. در این مرحله توسط آب، اسید از سطح ورق شسته شده و سپس یک لایه محافظ جهت جلوگیری از خوردگی روی نوار قرار می گیرد.
۴- خشک کردن
۵- اصلاح لبه های نوار (لبه بری)
۶- روغن کاری سطح نوار
۷- بسته بندی مجدد نوار فولادی بصورت کویل
فاکتورهای مهم در سرعت اسید شویی
سرعت و یا نرخ اسیدشویی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. مهمترین آنها عبارتند از: نوع اکسید، ضخامت لایه اکسیدی، چسبندگی لایه اکسیدی به سطح، نوع، دما و غلظت محلول اسیدی، اغتشاش و هم زدن محلول اسیدی، زمان نگهداری در محلول اسیدی، وجود بازدارنده های موجود در محلول اسیدی که باعث کندی واکنش می شوند و همه سازه هایی که روی واکنش شیمیایی اسید بر اکسید موجود روی سطح ورق کارآمد باشند.
در این میان نقش دما، نوع و غلظت اسید از همه مهمتر و حساس تر می باشد. برای نمونه در اسیدشویی بوسیله اسیدسولفوریک با غلظت ۱۵ درصد، در محدوده دمایی ۲۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد دیده شده است که به ازای هر ۱۰ درجه افزایش دمای اسید، نرخ اسید شویی ۲ برابر می شود. به بیان دیگر نرخ اسید شویی در دمای ۸۰ درجه سانتیگراد بیش از ۵ برابر بیشتر از نرخ اسیدشویی در دمای اتاق می باشد. این موضوع اهمیت دمایاسیدشویی را نشان می دهد. به همین ترتیب غلظت و نوع اسید کارایی زیادی در نرخ اسیدشویی دارند.
دلایل اسید شویی
ورقهای بدست آمده از نورد گرم به ۲ دلیل ممکن است اسید شویی شوند:
در گذشته از اسیدسولفوریک به عنوان ماده اصلی اسیدشویی استفاده می شد. ولی امروزه بیشتر تولید کنندگان فولاد برای فرایند اسید شویی از اسید کلریدریک استفاده می کنند. دلیل این امر مزایای مختلفی است که اسید کلریدریک نسبت به اسید سولفوریک از خود نشان داده است. اول و مهمتر از همه جنبه اقتصادی کار است. زیرا قیمت اسید کلریدریک بسیار کمتر از اسید سولفوریک است. دلایل دیگری که استفاده از اسید کلریدریک را توجیه می کنند عبارتند از:
بزرگترین عیب اسیدکلریدریک نسبت به اسید سولفوریک، فرار بودن بیشتر آن است. بنابراین تانک های اسیدشویی در بردارنده اسید کلریدریک، می بایست به خوبی آب بندی شوند تا از گریز اسید جلوگیری شود. عملیات اسیدشویی پیوسته، معمولا بوسیله ۳ تا ۵ تانک در بردارنده اسید با غلظت های متفاوت انجام می پذیرد. طول تانک ها نزدیک به ۲ تا ۲٫۵ متر می باشند و پشت سر هم قرار می گیرند.
پیشگیری از اکسیداسیون پس از اسید شویی
پس از اسید شویی، برای جلوگیری از اکسید شدن سطح ورق در تماس با هوا هنگام نگهداری در انبار، لازم است که ورق پیش از کلاف شدن، بگونه ای بهینه روغنکاری شده و سطح آن بوسیله یک لایه نازک از روغن معدنی پوشیده شود و سپس کلاف شود. فرایندهای صافکاری، موج گیری و لبه بری از دیگر عملیات هایی هستند که در صورت نیاز روی ورق می بایست انجام پذیرد.