سند بلاست چیست ؟

فهرست مطالب
شماره موضوع صفحه
1 تاریخچه سند بلاست 
2 اصول کار در دستگاههای سند بلاست 
3 وسایل مورد نیاز سند بلاست 
4 سند بلاست سطوح فلزی 
5 روش اجرایی سند بلاست 
6 ایمنی و بهداشت در عملیات سند بلاست 
7 منابع 
تاریخچه سندبلاست :

مخترع اولین دستگاه Benjamin Chew Tilghman سندبلاست می باشد.
تاریخچه هر چیزی بوجود آورنده آن است و تاریخچه سندبلاست Benjamin Chew Tilghmanنیز مخترع آن ..

، تیلگمن مردی است که با دقت در محیط
خشن اطراف خود توانست سندبلاست را اختراع کند .
نقل شده است روزی ژنرال تیلگمن از پشت شیشه پنجره اتاق خود مشغول نگاه کردن به اطراف خود بود ، که متوجه مات شدن قسمتی ازشیشه پنجره اتاقش شد که درطوفان شن روز قبل در معرض طوفان شن بود.
خودتان میتوانید تصور کنید که باقی ماجرا چیست ...؟ ؟ ! ! .
بله ، تیلگمن به فکر ساختن دستگاهی افتاد که بتواند ذرات ماسه رابا شدت بر روی سطح شیشه پرتاب کند و بدین ترتیب اولین دستگاه سندبلاست جهان ساخته شد . تیلگمن با این کار خدمت بزرگی را به جامعه بشریت عرضه داشت ، زیرا در بسیاری موارد هزینه روشهای جایگزین تمیزکاری و آماده سازی قدیمی
سطوح ، نسبت به سندبلاست بسیار گران قیمت و گاهی غیر ممکن
است .
اصول کار در دستگاههای سندبلاست:
روش کار سندبلاست به این صورت است که ماسه های ساینده که
عمدتا از جنس سیلیس - مسباره و اکسید فلزات هستند با استفاده از
فشارباد کمپرسور شتاب گرفته و بر روی سطح قطعه پاشیده
میشوند .
موارد استفاده سندبلاست چیست؟
با استفاده از سندبلاست میتوان عملیات :
۱- زنگ زدایی - ماسه زدایی - و رنگ برداری سطوح داخلی و خارجی قطعات
۲- پوایش مات و تمیز کاری انواع قالبهای صنعتی 
۳- زبر کردن سطوح قطعات ( با استفاده از ساینده های مخصوص ) جهت بهینه انجام شدن عملیات لعابکاری و تفلون کاری برای ماندگاری و کیفیت بهتر
۴- آماده کردن سطوح قطعات جهت انجام انواع آبکاریهای صنعتی - تزئینی یا رنگ
۵- مات کاری - تمیز کاری و آماده کردن قطعات (سندینگ - ) جهت ارائه در بازار را میتوان انجام داد . sanding
۶- حک کردن نوشته و نقوش مختلف و گود برداری و یا برجسته کاری آنها برروی سطوح شیشه ای – چوبی - کاشی- سرامیک و طلق که بیشتر برای انجام امور تجاری - تبلیغاتی و تزئینات دکور مورد استفاده میباشد.
وسیله مورد نیاز سندبلاست؟
دیگ سندبلاست+کمپرسور باد+شلنگ+کلاه سندبلاست +نازل سندبلاست
کلیه لوازم سندبلاست شامل دیگهای سند بلاست در سایزهای مختلف ، نازلهای سندبلاست (4 و 5.5 و 6) و شلنگهای مربوطه و ساخت کابین سندبلاست(سندبلات شیشه .سندبلات خطوط و....)
نکاتی قابل توجه در مورد شات بلاست و سندبلاست :
1- در عملیات شاتینگ سطح قطعه چکشی و براق میگردد.
2- در عملیات گریتینگ که میتوان آنرا بوسیله دستگاههای شات بلاست و سندبلاست نیز انجام داد سطح قطعه مات و زبر میگردد.
3 - در عملیات سندینگ (سندبلاست ) سطح قطعه مات یکدست و زبر میگردد که درجه زبری ایجاد شده بر روی سطح بستگی به جنس و درجه درشتی ساینده مورد استفاده در دستگاه را دارد.
4- از تکنیک سندبلاست عموما برای :
الف - زبر کردن و مات کردن سطوح قطعات
ب - تمیز کاری قطعات حساس به ضربه و پاشش شدید
ج - قطعاتی فقط یک موضع مشخص از آنها باید در معرض پاشش قرار بگیرد.
د - قطعاتی دارای دنده و حدیده حساس به ضربه هستند
ه - قطعاتی میبایست سطح آنها بصورت خیلی نرم تمیز کاری - مات ( مانند قطعات لوستر و زیور آلات )-رنگ برداری یا بصورت خفیف زبر شود (مانند بدنه اتومبیل )
سند بلاست سطوح فلزی:
یکی از معمولی ترین راهها برای حفاظت مخازن، خطوط لوله، سازه های فلزی و بدنه کشتیها در مقابل عوامل خورنده محیط، پوشش به وسیله رنگها، رزینها و عایقهاست. داشتن یک سطح مناسب، تمیز و عاری از هرگونه زنگ زدگی جهت اجرای پوشش لازم و ضروری می باشد . 
برای تمیز کاری سطوح در ابعاد کوچک روش های سنگ زنی،سمباده زنی و برس زنی و در ابعاد وسیع تجاری آن یعنی سند بلاست(ماسه پاشی)انجام می گیرد.
عملیات سند بلاست عمدتا جهت نیل به دو هدف انجام می شود:
1- زدودن و برطرف نمودن جرمهای خارجی و زنگ زدگی و رسیدن به سطح فلز
2- ایجاد پروفیل(زبری)مناسب در سطح فلز جهت چسبندگی بهتر فیلم پوشش جهت حفاظ،سند بلاست بسته به نیاز در درجات مختلف اجرا می شود، جدول زیر معرف چهار درجه متداول اجرای سند بلاست و نماد آنها در استانداردهای سوئد و امریکاست. 
سند بلاست بوسیله ذرات مختلف مانند ماسه سیلیسی، گریت آهن، پودر اکسید آلومینیوم و غیره انجام می پذیرد که هر کدام سطح مخصوص به خود را از حیث رنگ و درجه صافی ارائه میدهند.هر قدر دانه بندی و مش ذرات درشت تر باشد پروفیل ایجاد شده سطح زبرتر خواهد بود؛ البته این امر به عوامل دیگری مانند فشار هوای مصرفی و فاصله یا زاویه برخورد ذرات نیز بستگی دارد.
خلاصه ای از روش و شرایط اجرایی عملیات سندبلاست و رنگ آمیزی مخزن:
بعد از داربست بندی و آماده سازی سطح جهت رنگ امیزی مخزن به شرح و تحت شرایط ذیل کار اجرا می گردد:
ابتدا کلیه وسایل و تجهیزات و مصالح مورد نیاز از قبیل کمپرسور باد، میکسر بادی، همزن، پمپ ارلس، ماسه و داربست به پای کار انتقال می یابد. کلیه ماشین آلات ، تجهیزات ، ابزار و مصالح مورد استفاده در عملیات های سند بلاست و رنگ آمیزی باید مطابق استاندارد های ذیربط بوده و مورد تایید واحد نظارت پروژه باشد.
با لحاظ شرایط جوی و مساعد بودن هوا سندبلاست که عمدتاً بر 
انجام می گیرد، شروع sa21/2 اساس استاندارد سوءدی
و پس از اتمام سندبلاست هر ناحیه در همان روز 20 دقیقه بعد از
هواگیری و تمیز نمودن سطح کار لایه اولیه رنگ (پرایمر) اتیل سیلیکات یا زینک ریچ اپوکسی اعمال می گردد. اجرای رنگ آمیزی مراحل بعدی و لایه های میانی و نهایی باید پس از شتشوی سطح کار با دستگاه واتر جت و خشک شدن سطح صورت می پذیرد. البته قبل از رنگ آمیزی هر لایه عملیات تاچ آپ در محل هایی مثل لبه ها و گوشه های کار و محل درز جوشها و نقاطی که احیاناً عیوبی وجود داشته باشد انجام می شود. در هر مرحله و پس از 24 تا 48 ساعت بر روی سطح خارجی مخزن و تا 72 ساعت برروی سطح داخلی مخزن البته پس از تایید دستگاه نظارت و رعایت مسائل فنی از قبیل ضخامت مناسب لایه، تمیزی کار و عدم
) ، خلل و فرج Over Spray وجود شُره رنگ، آور اسپری (
سطح رنگ و هر نوع عیب دیگر، عملیات رنگ آمیزی لایه بعدی اجرا می شود.
نکات
1-به منظور رعایت ایمنی و بهداشت کار در داخل مخزن باید از فن های ضد جرقه استاندارد و داربست بندی مطمئن استفاده گردد.
2- هنگام رنگ آمیزی باید توجه داشت که نوع تیپ های مورد استفاده بر روی گان ایرلس طبق استاندارد کارخانه سازنده رنگ باشد.
با مس باره باید بطوری انجام گردد SA 23- سندبلاست نوع 1/2 که تمامی میل اسکیل های روی سطح کار و درون خلل و فرج سطح خارج کاملاً تمیز شود بطوری که سطح تماماً به رنگ آلومینیومی بشود.
4-میزان زبری سطح فلز پس از سندبلاست آن توسط دستگاه رافنس گیج اندازه گیری می شود.
5-در زمانهایی که سطح فلز دچار رطوبت و شبنم می باشد اجرای سندبلاست ممنوع می باشد. همچنین اجرای عملیات سند بلاست با سلیس یا مس باره خیس یا شبنم زده مجاز نمی باشد.
6-رنگ لایه نهایی (فاینال) باید بطوری اجرا شود که هیچگونه سایه روشن روی سطح رنگ آمیزی شده دیده نشود و یک رنگ کامل و یکدست اجرا گردد.
7-هنگام رنگ آمیزی نقاش باید یک دستگاه وت گیج (تر سنج) در دست داشته باشد و ضخامت رنگ خود را در مراحل مختلف اجرا مورد ارزیابی قراردهد تا میزان پاشش رنگ بر روی سطح را کنترل نماید.
8-میزان چسبندگی رنگ پس از اعمال هر لایه و سفت شدن آن باید بوسیله ابزار تست چسبندگی از قبیل نوار سنجش چسبندگی بر اساس استاندارد های ذیربط مورد ارزیابی قرار گیرد.
9-کلیه تستها از قبیل ضخامت سنجی بر اساس روشهای اعلام شده انجام می گیرد. تمامی دستگاههای SSPC-PA2 در استاندارد مورد استفاده در تستها باید بطور مداوم کالیبره شود. دستگاه میکرو تست باید بعد از هر اندازه گیری توسط کالیبراسیون آن دستگاه کالیبره شود.
10-چسبندگی لایه پرایمر اتیل سلیکات باید به گونه ای باشد که حداکثر یک دقیقه پس از اعمال رنگ نتوان با خراش ناخن یا شئی فلزی لایه رنگ را از سطح جدا کرد.
11-معمولاً شرکت مجری رنگ آمیزی و تولید کننده رنگ مشترکاً کار اجرا شده را به مدت دو سال از حیث هر نوع کیفیتی گارانتی می نمایند. این شرکت با توجه به سوابق کاری اجرا شده و در صورت استفاده از مواد با کیفیت تولید شده توسط شرکتهای مورد تایید شرکت نفت کیفیت کار را به مدت پنج سال گارانتی می نماید.
12-کلیه مراحل کار از حیث کیفیت اجرا، هماهنگی های کارگاهی و مدیریت مناسب نیروی انسانی توسط یک نفر سوپروایزر رنگ و یک نفر کنترل کیفی مدیریت و کنترل می گردد. دریافت پرمیت، تحویل به موقع و با کیفیت کار سندبلاست و رنگ آمیزی و نیز دریافت تایید مراحل مختلف رنگ آمیزی و نظارت بر ایمنی کار و همچنین اطمینان از حصول کیفیت کار از جمله وظایف افراد ذکر شده می باشد.
13-سطوح حساس و تجهیزات متصل به محل اجرای عملیات و سطوحی که از جنس غیر کربن استیل هستند قبل از سندبلاست باید توسط کاور پوشانده شود.
14-سالن بایستی به نحوی باشد که رانش هوا از سمت بالا به پایین انجام شود بدین معنی که ضریب خروجی هوا به میزانی باشد تا باعث فشار منفی کمی در سالن سند بلاست گردد تا هوای تازه بتواند از بالا وارد سالن شده وآلودگی از منافذ سالن به بیرون انتشار نیابد .در کف سالن ویا دو طرف دیوار سالن درمحاذی کف که در مسیر هوای خروجی به هوای آزاد است جریان هوای آلوده باید از فیلتر های موثر پارچه ای یا از سیلیکون یا رسوب دهنده های الکترو استاتیک عبور یابد تا مواد ساینده گرفته شود وبرای استفاده مجدد در مخزنی که در زیر سالن سند بلاست قرار داده میشود جمع آوری گردد .
15- مراقبتهای دوره ای برای نگهداری تجهیزات و وسایل وسیستم های تهویه و وسایل حفاظت فردی بعمل آید و مخازن تحت CHAMBER AIR BLAST فشار کمپرسورو مخلوط کن و سالانه یکبار تحت فشار تست هیدورستاتیک واقع شود .ساعت کار سند بلاست کار در شبانه رور باید کمتر از 8 ساعت بوده واپراتور نباید بیش از 40 دقیقه بطور مداوم در داخل سالن سند بلاست کار نماید و در مدتی که به تناوب سندبلاست کار در سالن کار مینماید به توسط شخص دیگری که در خارج از سالن باشد مورد مراقبت قرار میگرد .توزیع نور مناسب در سالن وسیستم ارتباط تلفنی یا صوتی بین مراقب و فرد سند بلاست کار الزامیست .در صورتیکه جهت تامین روشنایی نتوان از فشار برق تا 50 ولت استفاده نمود برای جلوگری از خطر برق گرفتگی افراد لازم است مقررات ایمنی استفاده از ولتاژ وسیستم ارتینگ برای وسایل الکتریکی لحاظ شود .
16- افرادی که در نزدیک سالن سند بلاست می باشند وافراد دیگری که در محلهایی به نحوی در معرض استنشاق غبارات ناشی از سند بلاست کاری قرار دارند بایستی از فیلتر تنفسی مناسب استفاده نمایند .
17- در صورت انجام کار در ارتفاع مقررات مربوط به داربستها واستفاده از کمربند ایمنی الزامیست .
ایمنی وبهداشت در عملیات سند بلاست
اول ایمنی بعد کار
ایمنی کاربرانی که ، هنگام انجام عملیات سندبلاست ( بلاستینگ ) در معرض غبار و برخورد ذرات ساینده بلاستینگ هستند از اهمیت زیادی برخوردار است . لباس سندبلاست شامل : لباس یکسره مخصوص ، کلاه سندبلاست، دستکش سندبلاست ،
جلیغه ایمنی و فیلتر تنفسی کاربر است.
کلاه سندبلاست
کلاه سندبلاست برای محافظت از اعضای سر ، گردن و سینه اپراتور و همچنین جهت تامین دید ، فضای تنفس و هوای تنفسی
استفاده قرار میگیرد. اپراتور مورد
دستکش سندبلاست
با توجه به نیاز به محافظت از دست کاربران دستگاههای
سندبلاست در تمام دستگاههای سندبلاستی که دست کاربر در آنها وارد و یا در معرض پاشش ساینده قرار میگیرد بکار میرود .
در مواردی که کلاس کار سندبلاست اعمال زبری بر روی سطح می باشد، دستکش کاربران سندبلاست باید ضخیم تر انتخاب گردد.
لباس سندبلاست
وظیفه لباس سندبلاست ، جلوگیری از تماس ساینده و غبار حاصله از سندبلاست با بدن کاربرمیباشد ، با توجه به ایجاد حساسیت
ساینده ها و غبارات حاصله از آن در تماس مداوم با بدن انسان
استفاده از لباس مناسب برای کاربران سندبلاست الزامی می باشد.
جلیغه ضد ضربه
کاربرانی که عملیات سندبلاست را در کلاسهای زبر کاری سطوح داخلی و خارجی قطعات صنعتی انجام میدهند ،ناخواسته در
معرض بازخورد شدید ذرات ساینده قرار میگیرند که این مسئله علاوه بر تهدید سلامتی ایشان که مهمترین فاکتور در اجرای
کار است بر کیفیت انجام کار توسط کاربران تاثیر فراوانی
خواهد داشت . به همین دلیل استفاده از جلیغه های ضد ضربه برای این کاربران بسیار مهم و حیاتی است.
فیلتر تنفسی سندبلاست کاران
برای محافظت کاربر در برابر غبار منتشر شده سندبلاست از فیلتر تنفسی مخصوصی استفاده میشود تا از هوای فشرده کمپرسور
، هوای تصفیه شده مداوم برای تنفس کاربر تهیه شود.
برای کاهش سیلیکا درمحیط کار NIOSH دستور العمل سازمان وجلوگیری از فوت کارگران به علت ابتلا به تنگی نفس شامل موارد زیر می باشد :
1. جایگزین کردن استفاده از سیلیکا و شن ماسه با سایر موادی که یک درصد سیلیکا در آن وجود داشته باشد .خطر ابتلا به کارگرانی که از سیلیکا در عملیات بلاستینگ استفاده میکنند بسیار بالاست و کنترل آن هم مشکل به نظر میرسد برای این منظور پیشنهاد کرده که از سال 1974 به بعد NIOSH سازمان مصرف موادی که دارای سیلیکا وماسه بیشتر از یک درصد هستند ممنوع می باشد .
2. برای کنترل عوارض بیماریهای مربوط به سیلیس از سیستم NIOSH 7500,7602 تهویه موضعی وعمومی طبق متد استفاده شود .
3-استفاده از روشهای کاهش آلودگی مانند تعمیر ونگهداری به موقع ماشین آلات ،تمیز کردن ادوات وسایل مربوطه،استفاده از کابینتهای بسته برای کاهش پراکندگی سیلیس.ماشینهای تمیز کننده در کارگاههای که عملیات بلستینگ انجام میشود باید بکار گرفته شود .افرادی که با سیلیس کار میکنند باید از پوششهای مناسب مناسب این کار استفاده نمایند .ppeو.

4-اطاقهای بلاستینگ باید دارای سیستم تهویه مناسب بوده وروشنایی لازم نیز لحاظ شود ضمنا تمامی افراد با وجود سیستم تهویه در حین کار باید از وسایل حفاظت فردی مناسب استفاده نمایند .هیچ گونه درز وشکافی در دیواره وسقف این PPE اتاقها نباید وجود داشته وسیستم تهویه نیز کارایی وربایش لازم را داشته باشد .
استفاده مجدد از سیلیکای مصرف شده با توجه به این که ابعاد ذرات آن کوچکتر شده است توصیه نمیشود سیلیس مصرف شده می بایست با احتیاط جمع آوری وبه محل مناسب جهت دفن فرستاده شود .
5- رعایت موارد بهداشتی حین کار وهر چه در معرض بودن کمترتمامی افرادی که با سیلیس سروکار دارند باید قبل از غذا دستهای خود را کاملا با آب وصابون بشویند و در حین کار هر گونه خوردن ،آشامیدن وسیگار کشیدن ممنوع است .کارگران باید پس از اتمام روزانه کار حمام کرده وسپس با لباسهای پاک محل کار خود را ترک نمایند .خودروهای این افراد نیز باید در محل دورتری از محوطه عملیات پارک شود .
6-استفاده از لباسهای یکبار مصرف وقابل شستشو درمحل کار.استفاده از لباسهای بلاستینگ در منزل یا محل کار به هیچ عنوان جایز نیست.
7 -دوش گرفتن روزانه بعد از اتمام کار وتعویض لباس بعد از ترک محل کار بدین معنی که از انتقال آلودگی به منزل ،خودرو و.. جلوگیری شود .
‎‎ می توان ‎8- جای مواد سیلیس دار از ساینده های دیگر نظیر گرانول اکسید آلومنیوم- ذرات آهن لعاب دار- ذرات چدن
وذرات سمباده استفاده نمود.
9-استفاده از ماسکهای تنفسی مناسب تایید شده توسط مراکز مجاز-استفاده از وسایل حفاظت فردی به تنهایی برای عملیات بلاستینگ کافی نیست وباید از تهویه مناسب نیز بهره گرفت .
10-معاینات منظم دوره ای برای کارگران وافراد در معرض سیلیکا
- آزمایشات قبل از استخدام ودوره ای حداقل هر سه سال
- افراد مشکوک بلافاصله به مراکز درمانی اعزام شوند
- بررسی سوابق شغلی ومدارک پزشکی کارکنان ونیز بیماریهای ریوی پرسنل 
- اسپیرومتری ورادیولوژی وآزمایشات خون
- بررسی بیماری سل در این افراد
11-نصب تابلوهای هشداردهنده وبهداشتی درمحلهایی که افراد در معرض سیلیس هستند .
12-آموزش مداوم به کارگران در مورد شناخت علایم ،نشانه ها وعوارض مربوط به سیلیکا
از مراکز بازرسی CERTIFICATE داشتن گواهی سلامت فنی فنی برای مخازن تحت فشار 
- بررسی تمامی رابطها وبستها قبل از شروع بکار
-استفاده از سیستم قطع کن خودکار در نازل پاشنده سیلیس
-سالم بودن تمامی گیجها ومانومتر ها
-مخزن سیلیس باید سالم بوده وعاری از هرگونه خوردگی ،پوسیدگی باشد 
• نحوه ریختن سیلیس داخل مخزن کاملا خودکار بوده و دستی نباشد.